当前位置: 首页 > 人物故事 > 风云人物 > 诸葛恢

诸葛恢

(东晋时期重臣,名士)
最后更新于:2024-04-21 23:25:21

<a href=/renwu/2891.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27944.html target=_blank class=infotextkey>诸葛恢</a></a>                                                                                中文名:诸葛恢                                                        别名:道明                                                        国籍:东晋                                                        民族:汉族                                                        出生地:琅琊阳都(今山东沂南县)                                                        出生日期:284年                                                        逝世日期:345年                                                        职业:名士、官员                                                                                                                                    主要成就:为会稽太守,政绩为诸郡第一                                                        代表作品:文集五卷                                                        官职:侍中、金紫光禄大夫                                                        爵位:建安伯                                                        追赠:左光禄大夫、仪同三司                                                        谥号:敬                                                        地位:<a href=/lswenhua/31178.html target=_blank class=infotextkey><a href=/lswenhua/31178.html target=_blank class=infotextkey>中兴三明</a></a>之一诸葛恢介绍     诸葛恢(284年-345年),字道明,琅琊阳都(今山东沂南县)人,曹魏镇东大将军、司空<a href=/renwu/2425.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/31348.html target=_blank class=infotextkey>诸葛诞</a></a>之孙,东吴右将军<a href=/renwu/1620.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/31306.html target=_blank class=infotextkey>诸葛靓</a></a>之子,东晋时期重臣,名士。诸葛恢年少知名,初任即丘县长、临沂县令。八王之乱时,南渡江东。琅琊王<a href=/renwu/2726.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2726.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27957.html target=_blank class=infotextkey>司马睿</a></a></a><a href=/renwu/1443.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/41099.html target=_blank class=infotextkey>任安</a></a>东将军时,以诸葛恢为主簿、江宁县令。因讨周馥有功,封博陵亭侯。司马睿升任镇东大将军,以诸葛恢为镇东参军、从事中郎。当时奏章堆积,诸葛恢斟酌处理,都很得宜。<a href=/renwu/2710.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2470.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27960.html target=_blank class=infotextkey>晋愍帝</a></a></a>即位,征召诸葛恢为尚书郎,司马睿上疏挽留,调为会稽太守。诸葛恢在任三年,政绩为诸郡第一,受到朝廷褒奖。不久,因母亲去世而离职服丧。服丧期满,授任中书令。<a href=/renwu/2782.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27990.html target=_blank class=infotextkey>王敦</a></a>表任其为丹阳尹,因久病免官。太宁二年(324年),<a href=/renwu/2732.html target=_blank class=infotextkey>晋明帝</a>征讨王敦,诸葛恢任侍中、奉车都尉。因讨<a href=/renwu/2226.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/32847.html target=_blank class=infotextkey>王含</a></a>有功,进封建安伯。又任后将军、会稽内史。后历任侍中、左民尚书、武陵王师、吏部尚书、尚书右仆射、散骑常侍、尚书令等。咸康八年(342年),受<a href=/renwu/2730.html target=_blank class=infotextkey>晋成帝</a>遗诏与<a href=/renwu/2844.html target=_blank class=infotextkey>庾冰</a>、<a href=/renwu/2540.html target=_blank class=infotextkey>何充</a>等为顾命大臣,一同辅佐朝政。<a href=/renwu/2734.html target=_blank class=infotextkey>晋康帝</a>继位后,加任侍中、金紫光禄大夫。永和元年(345年),诸葛恢去世,时年六十二。追赠左光禄大夫、仪同三司,谥号敬。著有集五卷。诸葛恢与<a href=/renwu/2913.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/31408.html target=_blank class=infotextkey>荀闿</a></a>、<a href=/renwu/2916.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2492.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27993.html target=_blank class=infotextkey>蔡谟</a></a></a>号称“中兴三明”,当时的人说:“京都三明各有名,蔡氏儒雅荀葛清。”人物生平家世背景诸葛恢的祖父诸葛诞,是<a href=/chaodai/sanguo.html target=_blank class=infotextkey>三国</a>时曹魏将领,官至征东大将军、司空,后被晋文帝<a href=/renwu/1650.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/31330.html target=_blank class=infotextkey>司马昭</a></a>所杀。诸葛诞被杀后,诸葛恢的父亲诸葛靓,逃奔东吴,担任大司马。西晋灭亡东吴后,诸葛靓逃匿不出。<a href=/renwu/2458.html target=_blank class=infotextkey>晋武帝</a><a href=/renwu/2458.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2458.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27978.html target=_blank class=infotextkey>司马炎</a></a></a>与诸葛靓有旧交,诸葛靓的姐姐是琅琊王妃,晋武帝知道诸葛靓在他姐姐那里,于是去见他。诸葛靓躲到厕所里,晋武帝又逼他出来见面,对他说:“没想到今天又能相见。”诸葛靓流着眼泪说:“我不能漆身割面报仇,却又见圣颜!”晋武帝任用他为侍中,诸葛靓坚辞不就任,回到家乡,终身不面向朝廷而坐。弱冠知名诸葛恢刚成年时就很知名,最初试守(试用期之意,一般试用期为一年,称职者即可为正式)即丘县长,后转任临沂县令,处理政事很温和。当时正值八王之乱,北方混乱,诸葛恢于是南渡到江东避难,名气仅次于<a href=/renwu/2779.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27951.html target=_blank class=infotextkey>王导</a></a>、<a href=/renwu/2850.html target=_blank class=infotextkey>庾亮</a>。王导对他说:“明府将成为年轻的公卿。”后来王导担任司空时,诸葛恢在座,王导指着头上的冠冕说:“您将会戴上这个。”当时颍川人荀闿和陈留人蔡谟的表字也都是道明,和诸葛恢都很有名声,号称“中兴三明”,有人说他们:“京都三明各有名,蔡氏儒雅荀葛清。”政绩突出永嘉元年(307年),琅琊王司马睿担任安东将军,任用诸葛恢为主簿,后来升任为江宁县令。永嘉五年(311年),诸葛恢因征讨周馥有功,赐封爵位为博陵亭侯。同年,司马睿升任为镇东大将军,司马睿提拔诸葛恢为镇东参军。诸葛恢后来与卞壶都因当时的声誉而升任从事中郎,蒹领文书的记室事务。当时四方多事,奏章堆积,诸葛恢斟酌处理,都很得宜。当时王氏为将军,而诸葛恢兄弟与颜含一起担任显要之职,刘超凭着忠诚谨慎掌管书写诏令,当时的人都认为皇帝善于任用人才。建兴元年(312年),晋愍帝<a href=/renwu/2710.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2710.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/28012.html target=_blank class=infotextkey>司马邺</a></a></a>即位,征召任用四方贤才,征召诸葛恢入朝担任尚书郎,司马睿认为规划治理需要人才,于是上疏挽留,秉承帝旨调任他为会稽太守。临行时,司马睿为诸葛恢设宴,对他说:“今天的会稽,如同从前的关中,兵多粮多,需要有好的太守。因为您有治理之才,所以委屈您去。当今四方分崩离析,应该救正扶危。什么是当务之急,请您给我说一说。”诸葛恢陈述谢意,于是回答说:“当今天下动乱,风俗衰败,应该崇尚五种美德,屏弃四种恶习,进用忠贤之士,斥退浮华之人。”司马睿认为他说得很有道理。太兴初年(318年),因诸葛恢政绩第一,已经成为皇帝、建立东晋政权的<a href=/renwu/2726.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2464.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27987.html target=_blank class=infotextkey>晋元帝</a></a></a>司马睿下诏书说:“近来国家多难,官长频繁变动,各种弊端更多,即使是圣人也要日积月累,然后才能成功,何况其他的人呢!<a href=/renwu/1191.html target=_blank class=infotextkey>汉宣帝</a>说:&lsquo;与我一起安定天下的。只有好的二千石官员。&rsquo;此言不假。因此<a href=/renwu/1278.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/41378.html target=_blank class=infotextkey>黄霸</a></a>等人有的十年,有的二十年不调动,这就是他能成就中兴之功的原因。有升有降,这是为政之道。会稽内史诸葛恢任职三年,政清人和,是诸郡之首,宜当晋升官爵增加俸禄,以示奖励。现增加诸葛恢俸禄为中二千石。”辅政去世不久,诸葛恢因母亲去世而离职服丧。服丧期满,授任中书令。王敦上表任命诸葛恢为丹阳尹,因久病免官。太宁二年(324年),晋明帝<a href=/renwu/2732.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2732.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/28002.html target=_blank class=infotextkey>司马绍</a></a></a>征讨王敦,任命诸葛恢为侍中,加任奉车都尉。诸葛恢后来因征讨王含有功,进封爵位为建安伯,把原爵赐给他的次子诸葛虪为关内侯。又授任诸葛恢为后将军、会稽内史。后来诸葛恢被征召入朝担任侍中,后历任左民尚书、武陵王师、吏部尚书、尚书右仆射、散骑常侍、尚书令等。咸康八年(342年)六月,晋成帝<a href=/renwu/2730.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2730.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27988.html target=_blank class=infotextkey>司马衍</a></a></a>病重,遗诏以诸葛恢和武陵王<a href=/renwu/2718.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27876.html target=_blank class=infotextkey>司马晞</a></a>、会稽王<a href=/renwu/2728.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2728.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27989.html target=_blank class=infotextkey>司马昱</a></a></a>、中书监庾冰、中书令何充一同作为顾命大臣,辅佐朝政。不久,晋成帝去世,晋成帝同母弟琅琊王<a href=/renwu/2734.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2734.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27949.html target=_blank class=infotextkey>司马岳</a></a></a>即位,是为晋康帝。晋康帝即位后,加任诸葛恢为侍中、金紫光禄大夫。永和元年(345年)五月,诸葛恢去世,时年六十二岁。朝廷追赠他为左光禄大夫、仪同三司。赠给助葬用的器物,全都依照太尉<a href=/renwu/2643.html target=_blank class=infotextkey>陆玩</a>的旧例。谥号为敬。用太牢祭祀。历史评价司马睿:①“以君有莅任之方,是以相屈。”;②“会稽内史诸葛恢莅官三年,政清人和,为诸郡首”<a href=/renwu/3470.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/29466.html target=_blank class=infotextkey>房玄龄</a></a>等《晋书》:①“恢弱冠知名”;②“蔡葛知名,或雅或清。”个人作品据《全晋文》记载,诸葛恢著有文集五卷,又收录有《表》。趣闻轶事王导曾经和诸葛恢戏论族姓的高低,王导说:“人家都说王、葛,不说葛、王。”诸葛恢说:“不说马驴,而说驴马,难道驴比马强吗?”诸葛恢就是这样受亲近。家庭成员父祖祖父:诸葛诞,仕曹魏,官至征东大将军、司空。父亲:诸葛靓,仕东吴,官至右将军、大司马。哥哥诸葛颐,受到晋元帝器重,官至太常。子女儿子诸葛甝,诸葛恢长子,袭爵建安伯,官至散骑常侍。诸葛虪,诸葛恢次子,赐爵关内侯。诸葛衡,官至荥阳太守,娶邓攸之女。女儿诸葛文彪,诸葛恢长女,嫁太尉庾亮之子庾彬。庾彬死后,改嫁江虨。诸葛氏,诸葛恢次女,嫁徐州刺史羊忱之子羊楷。诸葛文熊,诸葛恢幼女,嫁谢裒之子谢石。赞 踩 相关专题更多 <a href=/chaodai/jin.html target=_blank class=infotextkey>晋朝</a>皇帝列表晋朝(265—420年),是<a href=/ target=_blank class=infotextkey>中国历史</a>上九个大一统朝代之一,分为西晋与东晋两个时期。它上承三国,下<a href=/renwu/93.html target=_blank class=infotextkey>启</a><a href=/chaodai/nanbei.html target=_blank class=infotextkey>南北朝</a>,属于六朝之一。两晋总历时一百五十五年,共传十五帝。... 晋朝晋朝(265—420年),分为西晋与东晋两个时期,西晋为中国历史上九个大一统王朝之一,两晋上承三国下启南北朝,其中东晋属于六朝之一。266年司马炎篡魏,建国号为晋,定都洛阳,史称西晋,280年灭东吴,完成统一,后经历“八王之乱”。晋愍帝迁都长安,316年灭西晋,建立了十六个国家,史称“五胡乱华”。317年,晋室南渡,司马睿在建邺建立东晋,东晋曾多次北伐。383年东晋与前秦淝水之战后得到暂时巩固。两晋时期少数民族迁至中原,加强了民族融合,北人南迁,开发了江南地区。两晋总历时一百五十六年。420年,<a href=/renwu/2902.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2902.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/28509.html target=_blank class=infotextkey>刘裕</a></a></a>建立宋,东晋灭亡。... 山东历史人物大全山东位于祖国东部,美丽的黄海和渤海之滨,山东历史悠久,文化灿烂,号称“孔孟之乡”。历史名人<a href=/renwu/284.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44474.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44474.html target=_blank class=infotextkey>孔子</a></a></a>、<a href=/renwu/287.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44420.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44420.html target=_blank class=infotextkey>孟子</a></a></a>、<a href=/renwu/996.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44212.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44212.html target=_blank class=infotextkey>蒙恬</a></a></a>、<a href=/renwu/959.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44589.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44589.html target=_blank class=infotextkey>墨子</a></a></a>、<a href=/renwu/317.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44604.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44604.html target=_blank class=infotextkey>庄子</a></a></a>、<a href=/renwu/295.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44597.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44597.html target=_blank class=infotextkey>孙武</a></a></a>、<a href=/renwu/31007.html target=_blank class=infotextkey>蒲松龄</a>、杨子荣都是山东人的杰出代表。...        与诸葛恢相关人物更多                                       司马睿                                                  王敦                                                  诸葛诞                                                  诸葛靓                                                  任安                                                  晋愍帝                                                  荀闿                                                  蔡谟                                                  王含                   诸葛恢的故事更多历史朝代介绍更多    朝代都城建立者<a href=/chaodai/xia.html target=_blank class=infotextkey>夏朝</a>安邑<a href=/renwu/91.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44648.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44648.html target=_blank class=infotextkey>大禹</a></a></a><a href=/chaodai/shang.html target=_blank class=infotextkey>商朝</a>亳<a href=/renwu/136.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44670.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44670.html target=_blank class=infotextkey>商汤</a></a></a><a href=/chaodai/zhou.html target=_blank class=infotextkey>周朝</a><a href=/chaodai/zhou.html target=_blank class=infotextkey>西周</a>镐京<a href=/renwu/43501.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/43501.html target=_blank class=infotextkey>周武王</a></a><a href=/renwu/192.html target=_blank class=infotextkey>姬发</a>东周洛邑<a href=/renwu/203.html target=_blank class=infotextkey>周平王</a><a href=/renwu/578.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/240.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/43680.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/43680.html target=_blank class=infotextkey>姬宜臼</a></a></a></a>春秋 --战国 --<a href=/chaodai/qin.html target=_blank class=infotextkey>秦朝</a>咸阳始皇帝<a href=/renwu/1064.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/43847.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/43847.html target=_blank class=infotextkey>嬴政</a></a></a>西楚彭城西<a href=/renwu/43574.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/43574.html target=_blank class=infotextkey>楚霸王</a></a><a href=/renwu/988.html target=_blank class=infotextkey>项羽</a><a href=/chaodai/han.html target=_blank class=infotextkey>汉朝</a>西汉长安汉高帝<a href=/renwu/1177.html target=_blank class=infotextkey>刘邦</a>新常安<a href=/renwu/1094.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44218.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44218.html target=_blank class=infotextkey>王莽</a></a></a>玄汉宛城洛阳长安汉更始帝<a href=/renwu/1201.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44174.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/44174.html target=_blank class=infotextkey>刘玄</a></a></a>东汉洛阳汉<a href=/renwu/1165.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/43287.html target=_blank class=infotextkey>光武帝</a></a><a href=/renwu/1165.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/1165.html target=_blank class=infotextkey>刘秀</a></a>三国曹魏洛阳<a href=/renwu/1698.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/3299.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/33044.html target=_blank class=infotextkey>魏文帝</a></a></a><a href=/renwu/1698.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/1698.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/31342.html target=_blank class=infotextkey>曹丕</a></a></a>蜀汉成都<a href=/renwu/1696.html target=_blank class=infotextkey>汉昭烈帝</a><a href=/renwu/1696.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/1696.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/31287.html target=_blank class=infotextkey>刘备</a></a></a>东吴建业<a href=/renwu/1700.html target=_blank class=infotextkey>吴大帝</a><a href=/renwu/1700.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/1700.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/31337.html target=_blank class=infotextkey>孙权</a></a></a>晋朝西晋洛阳晋武帝司马炎东晋建康晋元帝司马睿五胡十六国-见五胡十六国表南北朝南朝刘<a href=/renwu/2155.html target=_blank class=infotextkey>宋建</a>康<a href=/renwu/2902.html target=_blank class=infotextkey>宋武帝</a>刘裕萧齐建康<a href=/renwu/2936.html target=_blank class=infotextkey>齐高帝</a><a href=/renwu/2936.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2936.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/28535.html target=_blank class=infotextkey>萧道成</a></a></a>萧梁建康<a href=/renwu/2905.html target=_blank class=infotextkey>梁武帝</a><a href=/renwu/2905.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2905.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/28715.html target=_blank class=infotextkey>萧衍</a></a></a>南陈建康<a href=/renwu/2921.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/1824.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/31671.html target=_blank class=infotextkey>陈武</a></a>帝</a><a href=/renwu/2921.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2921.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/28648.html target=_blank class=infotextkey>陈霸先</a></a></a>北朝<a href=/chaodai/beiwei.html target=_blank class=infotextkey>北魏</a>平城魏<a href=/renwu/3154.html target=_blank class=infotextkey>道武帝</a><a href=/renwu/3154.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/3154.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/28716.html target=_blank class=infotextkey>拓跋珪</a></a></a>洛阳魏孝文帝<a href=/renwu/28742.html target=_blank class=infotextkey>拓跋宏</a><a href=/chaodai/dongwei.html target=_blank class=infotextkey>东魏</a>邺魏<a href=/renwu/3319.html target=_blank class=infotextkey>孝静帝</a><a href=/renwu/3319.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/3319.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/28525.html target=_blank class=infotextkey>元善见</a></a></a><a href=/chaodai/xiwei.html target=_blank class=infotextkey>西魏</a>长安魏文帝<a href=/renwu/3299.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/3299.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/28749.html target=_blank class=infotextkey>元宝炬</a></a></a><a href=/chaodai/beiqi.html target=_blank class=infotextkey>北齐</a>邺齐<a href=/renwu/2941.html target=_blank class=infotextkey>文宣帝</a><a href=/renwu/2941.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2941.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/28680.html target=_blank class=infotextkey>高洋</a></a></a><a href=/chaodai/beizhou.html target=_blank class=infotextkey>北周</a>长安周孝闵帝<a href=/renwu/28558.html target=_blank class=infotextkey>宇文觉</a><a href=/chaodai/sui.html target=_blank class=infotextkey>隋朝</a>大兴<a href=/renwu/3399.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/28698.html target=_blank class=infotextkey>隋文帝</a></a><a href=/renwu/3399.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/3399.html target=_blank class=infotextkey>杨坚</a></a><a href=/chaodai/tang.html target=_blank class=infotextkey>唐朝</a>长安<a href=/renwu/3597.html target=_blank class=infotextkey>唐高祖</a><a href=/renwu/3597.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/3597.html target=_blank class=infotextkey>李渊</a></a><a href=/chaodai/wudai.html target=_blank class=infotextkey>五代十国</a><a href=/chaodai/houliang.html target=_blank class=infotextkey>后梁</a>开封<a href=/renwu/3806.html target=_blank class=infotextkey>后梁太祖</a><a href=/renwu/3806.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/3806.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/29724.html target=_blank class=infotextkey>朱温</a></a></a><a href=/chaodai/houtang.html target=_blank class=infotextkey>后唐</a>洛阳<a href=/renwu/3824.html target=_blank class=infotextkey>后唐庄宗</a><a href=/renwu/3824.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/3824.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/29506.html target=_blank class=infotextkey>李存勖</a></a></a><a href=/chaodai/houjin.html target=_blank class=infotextkey>后晋</a>开封<a href=/renwu/3827.html target=_blank class=infotextkey>后晋高祖</a><a href=/renwu/3827.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/3927.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/3827.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/29635.html target=_blank class=infotextkey>石敬瑭</a></a></a></a><a href=/chaodai/houhan.html target=_blank class=infotextkey>后汉</a>开封后<a href=/renwu/1177.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/43359.html target=_blank class=infotextkey>汉高祖</a></a><a href=/renwu/29750.html target=_blank class=infotextkey>刘暠</a><a href=/chaodai/houzhou.html target=_blank class=infotextkey>后周</a>开封<a href=/renwu/3832.html target=_blank class=infotextkey>后周太祖</a><a href=/renwu/3832.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/4184.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/3832.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/29723.html target=_blank class=infotextkey>郭威</a></a></a></a>十国-见五代十国表<a href=/chaodai/song.html target=_blank class=infotextkey>宋朝</a>北宋开封<a href=/renwu/4219.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/4157.html target=_blank class=infotextkey>宋太祖</a></a><a href=/renwu/4219.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/4219.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/30010.html target=_blank class=infotextkey>赵匡胤</a></a></a>南宋临安<a href=/renwu/4148.html target=_blank class=infotextkey>宋高宗</a><a href=/renwu/4148.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/4148.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/29939.html target=_blank class=infotextkey>赵构</a></a></a>契丹辽朝西辽上京汴京虎思斡耳朵辽太祖<a href=/renwu/4179.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/29562.html target=_blank class=infotextkey>耶律阿保机</a></a><a href=/renwu/29685.html target=_blank class=infotextkey>辽太宗</a>耶律德光辽德宗<a href=/renwu/29514.html target=_blank class=infotextkey>耶律大石</a>大理国太和城大理太祖<a href=/renwu/3740.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/29463.html target=_blank class=infotextkey>段思平</a></a>西夏兴庆府夏景宗<a href=/renwu/4146.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/29892.html target=_blank class=infotextkey>李元昊</a></a>金朝会宁<a href=/renwu/42595.html target=_blank class=infotextkey>金太祖</a><a href=/renwu/4147.html target=_blank class=infotextkey>完颜阿骨打</a>中都海陵王<a href=/renwu/41857.html target=_blank class=infotextkey>完颜亮</a>开封金宣宗<a href=/renwu/41992.html target=_blank class=infotextkey>完颜珣</a><a href=/chaodai/yuan.html target=_blank class=infotextkey>元朝</a>大都<a href=/renwu/4387.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/29968.html target=_blank class=infotextkey>铁木真</a></a><a href=/renwu/4342.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/29950.html target=_blank class=infotextkey>元世祖</a></a><a href=/renwu/4342.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/4342.html target=_blank class=infotextkey>忽必烈</a></a><a href=/chaodai/ming.html target=_blank class=infotextkey>明朝</a>北京<a href=/renwu/4543.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/30576.html target=_blank class=infotextkey>明太祖</a></a><a href=/renwu/4543.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/4543.html target=_blank class=infotextkey>朱元璋</a></a><a href=/chaodai/qing.html target=_blank class=infotextkey>清朝</a>盛京北京<a href=/renwu/4930.html target=_blank class=infotextkey>清太祖</a><a href=/renwu/4930.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/4930.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/31262.html target=_blank class=infotextkey>努尔哈赤</a></a></a><a href=/renwu/4932.html target=_blank class=infotextkey>清太宗</a><a href=/renwu/4932.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/4932.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/31261.html target=_blank class=infotextkey>皇太极</a></a></a>同时代人物更多    1<a href=/renwu/2704.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2704.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27971.html target=_blank class=infotextkey>司马德宗</a></a></a><a href=/renwu/2733.html target=_blank class=infotextkey>晋<a href=/renwu/3308.html target=_blank class=infotextkey>孝武帝</a></a><a href=/renwu/2733.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2733.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27928.html target=_blank class=infotextkey>司马曜</a></a></a>长子人物介绍1司马德宗2次查阅2王敦东晋将领、宰相、权臣人物介绍2王敦4次查阅3<a href=/renwu/2720.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2720.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27938.html target=_blank class=infotextkey>司马丕</a></a></a>人物介绍3司马丕2次查阅4<a href=/renwu/2712.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27958.html target=_blank class=infotextkey>司马玮</a></a>西晋诸侯王、八王之乱中八王之一人物介绍4司马玮4次查阅5<a href=/renwu/2698.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2698.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27983.html target=_blank class=infotextkey>司马聃</a></a></a>晋朝皇帝人物介绍5司马聃1次查阅6<a href=/renwu/2761.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27891.html target=_blank class=infotextkey>拓跋沙漠汗</a></a>鲜卑索头部首领拓跋力微长子人物介绍6拓跋沙漠汗1次查阅7<a href=/renwu/2725.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27865.html target=_blank class=infotextkey>司马遹</a></a>西晋太子人物介绍7司马遹0次查阅8<a href=/renwu/2790.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27890.html target=_blank class=infotextkey>王劭</a></a>东晋大臣及书法家人物介绍8王劭1次查阅9<a href=/renwu/2910.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/2829.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/27999.html target=_blank class=infotextkey>杨骏</a></a></a>西晋时期权臣、外戚人物介绍9杨骏13次查阅10<a href=/renwu/2894.html target=_blank class=infotextkey><a href=/renwu/28013.html target=_blank class=infotextkey>司马顺</a></a>晋朝宗室人物介绍10司马顺1次查阅

诸葛恢(284年-345年),字道明,琅琊阳都(今山东沂南县)人,曹魏镇东大将军、司空诸葛诞之孙,东吴右将军诸葛靓之子,东晋时期重臣,名士。

诸葛恢年少知名,初任即丘县长、临沂县令。八王之乱时,南渡江东。琅琊王司马睿任安东将军时,以诸葛恢为主簿、江宁县令。因讨周馥有功,封博陵亭侯。司马睿升任镇东大将军,以诸葛恢为镇东参军、从事中郎。当时奏章堆积,诸葛恢斟酌处理,都很得宜。

晋愍帝即位,征召诸葛恢为尚书郎,司马睿上疏挽留,调为会稽太守。诸葛恢在任三年,政绩为诸郡第一,受到朝廷褒奖。不久,因母亲去世而离职服丧。服丧期满,授任中书令。王敦表任其为丹阳尹,因久病免官。

太宁二年(324年),晋明帝征讨王敦,诸葛恢任侍中、奉车都尉。因讨王含有功,进封建安伯。又任后将军、会稽内史。后历任侍中、左民尚书、武陵王师、吏部尚书、尚书右仆射、散骑常侍、尚书令等。

咸康八年(342年),受晋成帝遗诏与庾冰、何充等为顾命大臣,一同辅佐朝政。晋康帝继位后,加任侍中、金紫光禄大夫。

永和元年(345年),诸葛恢去世,时年六十二。追赠左光禄大夫、仪同三司,谥号敬。著有集五卷。

诸葛恢与荀闿、蔡谟号称“中兴三明”,当时的人说:“京都三明各有名,蔡氏儒雅荀葛清。”

人物生平

家世背景

诸葛恢的祖父诸葛诞,是三国时曹魏将领,官至征东大将军、司空,后被晋文帝司马昭所杀。诸葛诞被杀后,诸葛恢的父亲诸葛靓,逃奔东吴,担任大司马。西晋灭亡东吴后,诸葛靓逃匿不出。晋武帝司马炎与诸葛靓有旧交,诸葛靓的姐姐是琅琊王妃,晋武帝知道诸葛靓在他姐姐那里,于是去见他。诸葛靓躲到厕所里,晋武帝又逼他出来见面,对他说:“没想到今天又能相见。”诸葛靓流着眼泪说:“我不能漆身割面报仇,却又见圣颜!”晋武帝任用他为侍中,诸葛靓坚辞不就任,回到家乡,终身不面向朝廷而坐。

弱冠知名

诸葛恢刚成年时就很知名,最初试守(试用期之意,一般试用期为一年,称职者即可为正式)即丘县长,后转任临沂县令,处理政事很温和。当时正值八王之乱,北方混乱,诸葛恢于是南渡到江东避难,名气仅次于王导、庾亮。王导对他说:“明府将成为年轻的公卿。”

后来王导担任司空时,诸葛恢在座,王导指着头上的冠冕说:“您将会戴上这个。”当时颍川人荀闿和陈留人蔡谟的表字也都是道明,和诸葛恢都很有名声,号称“中兴三明”,有人说他们:“京都三明各有名,蔡氏儒雅荀葛清。”

政绩突出

永嘉元年(307年),琅琊王司马睿担任安东将军,任用诸葛恢为主簿,后来升任为江宁县令。

永嘉五年(311年),诸葛恢因征讨周馥有功,赐封爵位为博陵亭侯。同年,司马睿升任为镇东大将军,司马睿提拔诸葛恢为镇东参军。诸葛恢后来与卞壶都因当时的声誉而升任从事中郎,蒹领文书的记室事务。当时四方多事,奏章堆积,诸葛恢斟酌处理,都很得宜。当时王氏为将军,而诸葛恢兄弟与颜含一起担任显要之职,刘超凭着忠诚谨慎掌管书写诏令,当时的人都认为皇帝善于任用人才。

建兴元年(312年),晋愍帝司马邺即位,征召任用四方贤才,征召诸葛恢入朝担任尚书郎,司马睿认为规划治理需要人才,于是上疏挽留,秉承帝旨调任他为会稽太守。临行时,司马睿为诸葛恢设宴,对他说:“今天的会稽,如同从前的关中,兵多粮多,需要有好的太守。因为您有治理之才,所以委屈您去。当今四方分崩离析,应该救正扶危。什么是当务之急,请您给我说一说。”诸葛恢陈述谢意,于是回答说:“当今天下动乱,风俗衰败,应该崇尚五种美德,屏弃四种恶习,进用忠贤之士,斥退浮华之人。”司马睿认为他说得很有道理。

太兴初年(318年),因诸葛恢政绩第一,已经成为皇帝、建立东晋政权的晋元帝司马睿下诏书说:“近来国家多难,官长频繁变动,各种弊端更多,即使是圣人也要日积月累,然后才能成功,何况其他的人呢!汉宣帝说:‘与我一起安定天下的。只有好的二千石官员。’此言不假。因此黄霸等人有的十年,有的二十年不调动,这就是他能成就中兴之功的原因。有升有降,这是为政之道。会稽内史诸葛恢任职三年,政清人和,是诸郡之首,宜当晋升官爵增加俸禄,以示奖励。现增加诸葛恢俸禄为中二千石。”

辅政去世

不久,诸葛恢因母亲去世而离职服丧。服丧期满,授任中书令。王敦上表任命诸葛恢为丹阳尹,因久病免官。

太宁二年(324年),晋明帝司马绍征讨王敦,任命诸葛恢为侍中,加任奉车都尉。诸葛恢后来因征讨王含有功,进封爵位为建安伯,把原爵赐给他的次子诸葛虪为关内侯。又授任诸葛恢为后将军、会稽内史。后来诸葛恢被征召入朝担任侍中,后历任左民尚书、武陵王师、吏部尚书、尚书右仆射、散骑常侍、尚书令等。

咸康八年(342年)六月,晋成帝司马衍病重,遗诏以诸葛恢和武陵王司马晞、会稽王司马昱、中书监庾冰、中书令何充一同作为顾命大臣,辅佐朝政。不久,晋成帝去世,晋成帝同母弟琅琊王司马岳即位,是为晋康帝。晋康帝即位后,加任诸葛恢为侍中、金紫光禄大夫。

永和元年(345年)五月,诸葛恢去世,时年六十二岁。朝廷追赠他为左光禄大夫、仪同三司。赠给助葬用的器物,全都依照太尉陆玩的旧例。谥号为敬。用太牢祭祀。

历史评价

司马睿:①“以君有莅任之方,是以相屈。”;②“会稽内史诸葛恢莅官三年,政清人和,为诸郡首”

房玄龄等《晋书》:①“恢弱冠知名”;②“蔡葛知名,或雅或清。”

个人作品

据《全晋文》记载,诸葛恢著有文集五卷,又收录有《表》。

趣闻轶事

王导曾经和诸葛恢戏论族姓的高低,王导说:“人家都说王、葛,不说葛、王。”诸葛恢说:“不说马驴,而说驴马,难道驴比马强吗?”诸葛恢就是这样受亲近。

家庭成员

父祖

祖父:诸葛诞,仕曹魏,官至征东大将军、司空。

父亲:诸葛靓,仕东吴,官至右将军、大司马。

哥哥

诸葛颐,受到晋元帝器重,官至太常。

子女

儿子

诸葛甝,诸葛恢长子,袭爵建安伯,官至散骑常侍。

诸葛虪,诸葛恢次子,赐爵关内侯。

诸葛衡,官至荥阳太守,娶邓攸之女。

女儿

诸葛文彪,诸葛恢长女,嫁太尉庾亮之子庾彬。庾彬死后,改嫁江虨。

诸葛氏,诸葛恢次女,嫁徐州刺史羊忱之子羊楷。

诸葛文熊,诸葛恢幼女,嫁谢裒之子谢石。

本文标签: 诸葛恢

上一篇:钟琰

下一篇:司马道子

版权声明:

本文关于历史人物《诸葛恢》整理自网络,侵权请联系。

转载请注明出处:https://www.456gushi.com/renwu/27944.html